پارگی مینیسک زانو - مجله مدیریت ناب

پارگی مینیسک زانو چیست؟

پارگی مینیسک زانو نوعی آسیب ناشی از پارگی غضروفی است که روی تیبیا واقع شده است. پارگی ها بر اساس قسمتی که در ساختار C شکل تحت تاثیر قرار گرفته و ظاهر آن ها توصیف می شوند.

طی معاینه فیزیکی می توان فهمید که مینیسک داخلی آسیب دیده است یا بیرونی.

فرایند های تشخیصی همچون MRI یا جراحی آرتروسکوپی می توانند قسمت مشخصی از غضروف که پاره شده را نشان دهند.

به علت این که منبع خون به هر قسمتی از مینیسک فرق دارد، دانستن محل پارگی به تشخیص این که آسیب چگونه بهبود میابد یاری می نماید (همراه جراحی یا بدون آن).

هر چه منبع خون بهتر باشد، پتانسیل ریکاوری نیز بیشتر است. قسمت بیرونی غضروف از قسمت مرکزی و C شکل، منبع خون بهتری دارد.

منبع خون غضروف زانو با بالا رفتن سن کاهش میابد و بیش از 20% از منابع عادی خون تا 40 سالگی از دست می فرایند.

چه چیزی سبب پارگی مینیسک زانو می گردد؟

پیچاندن با فشار یا توقف ناگهانی می تواند باعث گردد که انتهای فمور به سر تیبیا ساییده گردد؛ که این موضوع سبب پارگی غضروف مینیسک می گردد.

آسیب زانو می تواند به علت زانو زدن یا چمباتمه زدن شدید، خصوصا هنگام بلند کردن وزنه سنگین هم اتفاق بیفتد.

احتمال بروز پارگی مینیسک زانو در طول فعالیت های ورزشی خصوصا ورزش های تماسی همچون فوتبال و هاکی بیشتر است.

ورزش هایی همچون تنیس، بسکتبال و گلف که احتیاجمند چرخش و توقف ناگهانی هستند نیز می توانند سبب آسیب مینیسک شوند.

آسیب های ورزشی تنها در طول بازی و مسابقه اتفاق نمی افتند بلکه می توانند در تمرینات هم اتفاق بیفتد، چون بعضی حرکات سبب آسیب مینیسک می شوند.

خطر پارگی مینیسک زانو با بالا رفتن سن افزایش میابد چون غضروف به آرامی آغاز به ساییده شدن، از دست دادن منبع خون و از دست دادن قابلیت ارتجاعی خود می نماید. افزایش وزن هم می تواند فشار زیادی به مینیسک وارد کند. فعالیت های عادی روزانه همچون راه رفتن و بالا رفتن از پله ها خطر بروز ساییدگی، دژنراسیون و پارگی را افزایش می دهند.

گمان می رود که از هر 10 بیمار بالای 65 سال، 6 نفر از پارگی دژنراتیو مینیسک رنج می برند. خیلی از این پارگی ها هیچ وقت مشکل ساز نمی شوند.

از آن جایی که بعضی از رشته های غضروفی با رشته های رباط هایی که اطراف زانو هستند ارتباط نزدیکی دارند، بسته به مکانیزم صدمه، آسیب مینیسک می تواند در ارتباط با پارگی رباط صلیبی باشد. 1

علائم پارگی مینیسک

علائم پارگی مینیسک تا حد زیادی به شخص و اندازه آسیب دیدگی مینیسک بستگی دارد.

علائم رایج پارگی مینیسک عبارتند از :

درد موضعی در نزدیکی ناحیه پارگی

در پارگی مینیسک جانبی، درد در امتداد لبه بیرونی زانو بروز پیدا می کند. درد در لبه داخلی زانو آسیب دیده به علت پارگی مینیسک داخلی ایجاد می گردد.

درد فوری پس از آسیب

درد ناشی از پارگی مینیسک اغلب از لحظه وقوع آسیب ایجاد خواهد شد. در این گونه موارد، پارگی مینیسک به طور معمول در اثر ایجاد ضربه محکم و ناگهانی در ساق پا در حین پیچش ایجاد خواهد شد.

آغاز آرام علائم

در بعضی موارد ممکن است پارگی مینیسک بدون وجود هیچ گونه علائمی بروز پیدا کند که این امر در میان افراد مسن و افراد مبتلا به غضروف آسیب دیده زانو ناشی از آرتروز شایع تر است.

درد با حرکت

در بعضی موارد، درد در محل آسیب دیدگی وجود خواهد داشت اما با ایجاد هرگونه حرکت در ناحیه زانو شدت خواهد گرفت.

برای مثال در هنگام قفل شدن و یا خم شدن آن ، درد وخیم تر خواهد شد. در این موارد احتمالا درد در هنگام استراحت کاهش پیدا نموده و در صورت ایجاد هرگونه حرکت در زانو باز خواهد گشت و تورم آن تشدید خواهد شد.

تجمع مایع در مفصل زانو

مایع جمع شده در مفصل زانو باعث تورم همه نواحی زانو می گردد و این علامت که ممکن است در نتیجه بروز تعدادی از آسیب ها در زانو رخ دهد، به عنوان آب روی زانو شناخته می گردد. تجمع مایعات در محل آسیب دیده تحرک زانو را سخت نموده و باعث می گردد که فرد توانایی خم کردن و یا صاف کردن زانو خود را از دست بدهد.

همانطور که گفته شد، علائم پارگی مینیسک بسته به محل پارگی، شدت آن، سلامت کلی فرد و زمان سپری شده از وقوع حادثه متفاوت خواهد بود.

به طور معمول سایر قسمت های زانو همچون رباط صلیبی در اثر پارگی مینیسک آسیب خواهند دید.

علائم مزمن پارگی مینیسک زانو

در صورت بی توجهی به علائم حاد بعد از پارگی منیسک، معمولا با گذشت مدت زمانی، این علائم از بین می فرایند و یا کمتر می شوند، اما بعضی از علائم تاثیر خود را بر روی بیمار باقی می گذارند.

مهمترین علائم پارگی منیسک بعد از گذشت چند هفته از آسیب عبارتند از:

احساس صدای تق تق در حین خم و راست شدن

لاغر شدن عضلات چهارسر ران

اصطلاح آب آوردن زانو که بر اثر افزایش مایع سینوویال زانو به وجود می آید. این تورم در اثر فشار زیاد به زانو به صورت دوره ای بیشتر می گردد.

قفل شدن زانو که گاه مانع از باز شدن زانو می گردد . گاهی اوقات خود بیمار یاد می گیرد که زانویش را با انجام حرکاتی از حالت قفل شده خارج کند.

خالی شدن زانو یا احساس ناپایداری زانو .در این حال بیمار احساس ناپایداری در زانو خود می نماید و زانوی او در حین راه رفتن به ناگهان در رفته و خالی می گردد.

احساس درد مفصل درست در جایی که مینیسک واقع شده است. این درد بسته به محل پارگی بر روی مینیسک داخلی یا خارجی است.

با فشار بر روی محل آسیب ،درد بیشتری احساس می گردد.

بهبود مینسیک بعد از پارگی آن امکان پذیر نیست چرا که فاقد رگ خونی مستقیم است.

تامین مواد غذایی منیسک ها با توجه به قانون اسمز بر عهده مایع سنوویال می باشد.

بعد از پارگی مینیسک قسمت پاره شده سخت شده و در نهایت منجر به آتروفی می گردد. 2

درمان

فیزیوتراپی اولویت درماناگر مطمئن هستید مینیسک زانوی شما پاره شده، بهتر است اول به زانو استراحت دهید و روی آن حرکت نکنید. سپس روی عضو کمپرس سرد بگذارید و روی آن را آتل ببندید تا محکم شده و تحرک آن محدود گردد و در آخر، عضو را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا کاهش خون رسانی به آن مانع از تورم عضو گردد. در مراجعه به پزشک، معمولا دو روش فیزیوتراپی یا آرتروسکوپی را تجویز خواهد نمود که نوعی عمل جراحی زانو است.

سال ها پیش اولین راه درمانی، جراحی و سپس فیزیوتراپی بوده، اما در سال های اخیر جای آن ها تغییر نموده تا در حد امکان بیماران کمتر در معرض عمل های جراحی و خطرات ناشی از آن شامل عوارض بیهوشی و خطر بروز عفونت قرار گیرند.

برای افراد بالای 40 سال یا بیماران مبتلا به آرتروز، فیزیوتراپی بیشتر از عمل جراحی می تواند در بهبود شرایط بیمار مؤثر باشد.

از مزیت های این روش درمانی این است که چنانچه فیزیوتراپی اثرگذار نباشد، هنوز راه چاره عمل جراحی پیش روی بیمار است و می تواند امیدوار باشد که با آن روش می تواند سلامت خود را به دست آورد.

دارو های ضدالتهابی

معمولا درمانی را که پزشکان برای ترمیم پارگی مینیسک انتخاب می نمایند به عوامل مختلفی، چون سن بیمار، شدت بیماری و نیز شرایط کلی مینیسک بستگی دارد. البته شرایط بیمار هم یکی از گزینه های درمانی به شمار می رود.

از این رو، در اغلب مواقع، بدون احتیاج به جراحی و تنها با تجویز دارو های ضدالتهابی شامل ایبوپروفن و ناپروکسن و فیزیوتراپی هایی که با هدف بازتوانی و تقویت ماهیچه های اطراف ناحیه زانو انجام می گردد، می توان از تشدید عارضه و بهبود آن استفاده کرد.

اما در شرایطی که بیمار مبتلا به طور حرفه ای ورزش می نماید و باید در کوتاه ترین زمان ممکن بهبود یابد، عمل جراحی اولین اولویت پزشکان است تا فرد بتواند فعالیت های ورزشی خود را از سر گیرد.

پزشکان معمولا استفاده از آتل را در مراحل اولیه پارگی مینیسک زانو توصیه نمی نمایند چرا که زانو را در حالت کاملا صاف نگه می دارد که موجب کشیدگی کامل می گردد و همین امر با کاهش فضای داخلی مفصل زانو که می تواند مایعات یا تورم را در خود جای دهد، درد را تشدید می نماید.

زمانی که روش های مختلف درمانی پیش روی بیماران قرار می گیرد، آن ها معمولا روش های غیرجراحی را انتخاب می نمایند و با آرام تر شدن علائم، پزشک از روش هایی، چون برنامه های ورزشی و فیزیوتراپی برای ادامه درمان استفاده می نماید.

حفظ وزن بدن در حالت متعادل هم به کمتر شدن فشار وارد بر زانو یاری می نماید. استفاده از کفش های طبی هم برای کاهش درد های زانو در پارگی مینیسک مؤثر است به طوری که نیروی ایجادشده هنگام راه رفتن یا دویدن روی زانو ها تقسیم شده و مانع از اعمال فشار زیاد روی زانو می گردد.

جراحی برای رشد غضروف

یکی دیگر از روش های درمان پارگی مینیسک زانو، جراحی میکروفرکچر است که رشد غضروف نو را در ناحیه زانو تحریک می نماید.

در این روش، جراح سوراخ های کوچکی را در سطح استخوان ایجاد می نماید که مفصل را تحریک می نماید، اما این ربطی به رشد غضروف مینیسک ندارد.

البته غضروف مفصل که در پی جراحی رشد می نماید خیلی ضخیم و مانند غضروف اولیه مینیسک پاره شده نیست.

تزریق داخل زانو برای کاهش التهاب

دارو های تزریقی مانند کورتیزون از دیگر راه چاره های درمانی در پارگی مینیسک به شمار می رود که بیشتر در کاهش التهاب مفصل و کاهش موقتی علائم بیماری مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند تا هفته ها یا ماه ها اثر آن باقی بماند. علاوه بر این، تزریق دارو های دیگر مانند پلاکت پلاسمایی و سلول های بنیادی هم روش های درمانی جایگزین برای جراحی آرتروسکوپی زانو محسوب می گردد.

تعویض مفصل زانو چاره آخر

در بیمارانی که علاوه بر پارگی مینیسک دچار تخریب مفصل زانو هم هستند و روش های درمانی دیگر درد آن ها را کاهش نمی دهد، تنها یک راه درمان دارند و آن تعویض مفصل زانوست. آن ها درد های عودنماینده دارند و محدوده حرکتی و درد در زانوی آن ها تشدید می گردد و کیفیت زندگی آن ها را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد.

مینیسک مصنوعی نوترین روش درمانی

محققان و پزشکان به تازگی پیروز به ساخت نوعی مینیسک مصنوعی شده اند که برای اولین بار در جهان ساخته شده و می تواند راه چاره درمانی بسیار مؤثری در درمان بیمارانی باشد که جز تعویض مفصل زانو راه درمان دیگری پیش رو ندارند.

کاشت این مینیسک مصنوعی کیفیت زندگی این گروه از بیماران را تا حد زیادی بهبود می بخشد. جنس مینیسک مصنوعی از کربنات پلی اورتان است که عملکردی مانند ایمپلنت های بیومکانیکی دارد و از غضروف زانو در برابر فشار زیاد محافظت می نماید و بعلاوه مانع از تخریب بیشتر غضروف زانو در پی برداشته شدن قسمتی از مینیسک بعد از پارگی می گردد. این مینیسک مصنوعی کار مینیسک طبیعی زانو را انجام می دهد و به خوبی می تواند وزن بدن را روی مفصل زانو توزیع کند. این مینیسک به استخوان یا بافت نرم فیکس نمی گردد بنابراین اگر در موارد نادر، بیمار با آن احساس ناراحتی کند، قابل برگشت است و می توان آن را خارج کرد. 3

پی نوشت:

1.www.hidoctor.ir

2.www.namnak.com

3.www.yjc.ir

منبع: راسخون