معرفی گیاه پونه کوهی و خواص آن - مجله مدیریت ناب

مترجم: رزیتا ملکی زاده

منبع:راسخون

پونه کوهی یا اورگانو (oregano) گیاهی است معطر که به غذا طعم می بخشد. این گیاه در طبیعت خود از خواص درمانی برخوردار است. این مقاله حقایق و اطلاعاتی را در مورد این گیاه مناسب آشپزی فراهم ساخته است.

پونه به طور گسترده ای در غذاهای مکزیکی، اسپانیایی و ایتالیایی مورد استفاده قرار می گیرد. شکل خشک شده آن اغلب جهت مصارف آشپزی بجای شکل تازه آن استفاده می گردد به این علت که فرم خشک شده آن سرشار از عطر و طعم است. نام گیاه شناسی آن اورگانوم ولگار (Origanum vulgare) می باشد. این یک گیاه چند ساله است که ارتفاع آن به 2 فوت یا 61 سانتیمتر می رسد. گلهای آن به رنگ سفید یا ارغوانی مایل به صورتی می باشند. سنبله های این گیاه در اواسط تا اواخر تابستان شکوفا می شوند. در چند ماه نخست، گیاه احتیاج به آبیاری مرتب به منظور جلوگیری از خشک شدن دارد. با این حال، اطمینان حاصل کنید که خاک را غرق در آب نمی کنید، به این علت که این گیاه در شرایط مرطوب دوام نخواهد آورد.

چگونگه آن را پرورش دهیم

گرچه پونه کوهی جهت پخت و پز مورد استفاده قرار می گیرد، اما یک گیاه باغبانی محبوب هم به شمار میرود. این گیاه به حفظ و نگهداری بسیار اندک احتیاج داشته و برای باغچه یا باغهای سنگی کوچک و باغهای واقع در ارتفاعات عالی است. چنانچه قصد کاشت این گیاه را دارید، در این صورت در پی محلی باشید که به قدر کافی نور خورشید دریافت کند. به همان مقدار مهم است که آن را در یک خاک به خوبی زه کشی شده بکارید. خاک می تواند با کیفیت حاصلخیزی کم یا میانه باشد.

بستر گیاه را به طور کامل حفر نموده و مواد آلی مانند کود برگ یا کود خانگی را به آن اضافه کنید. این کار به شکسته شدن خاک سنگین و بهبود زه کشی یاری می نماید. بذرها را جدا از هم به عمق 2 متر و 15 سانتی در محل حفر شده در بستر گیاه بکارید. شما می توانید دانه یا بذر را از اواخر ماه آوریل (اواسط اردیبهشت) بکارید. جوانه ها پس از 2 تا 3 هفته ظاهر خواهند شد. نهال یا جوانه های نازک را حدود 30 سانتیمتر از یکدیگر فاصله دهید به این علت که به فضای کافی جهت رشد کامل گیاهان یاری می نماید.

مراقبت

در چند ماه نخست، گیاه احتیاج به آبیاری مرتب به منظور جلوگیری از خشک شدن دارد. با این حال، اطمینان حاصل کنید که خاک را غرق در آب نمی کنید، به این علت که این گیاه در شرایط مرطوب دوام نخواهد آورد. حتماً در خاکی که به خوبی زه کشی شده باشد آن را پرورش دهید.

هنگامی که مراکز گیاه آغاز به خشک شدن کردند، بایستی آنها را جدا کنید. بعلاوه می توانید زمانی این کار را انجام دهید که ساقه بیش از حد چوبی به نظر رسد. چنانچه در منطقه 5 و یا پایین تر زندگی می کنید، ضروری است از گیاه محافظت به عمل آورید. به منظور محافظت از گیاهان در برابر آسیب وارده به وسیله باد، گیاهان را پس از یخ زدن زمین با شاخه همواره سبز بپوشانید.

مصارف

این گیاه از عطری دلپذیر و طعمی قوی برخوردار است. برگهای آن به عنوان عوامل طعم دهنده در بسیاری غذاها مورد استفاده قرار می گیرند. آنها را بیشتر در سرانجام آشپزی به غذا افزوده تا بدین ترتیب عطر و طعم آن حفظ گردد. پونه کوهی در شکل خشک شده خود اغلب در بیشتر غذاهای یونانی و مکزیکی استفاده شده و بیشتر بر روی پیتزا و سس اسپاگتی مورد استفاده قرار می گیرد.

فوائد سلامتی بخش

گرچه به گیاه پونه کوهی به عنوان عامل طعم دهنده یا چاشنی نگاه می گردد، اما فوائد سلامتی بخش خاصی هم ارائه می دهد. این گیاه در طبیعت خود دارای خواص ضد باکتریایی است. و حاوی تیمول و کارواکرول یعنی روغن های فراری بوده که ماهیتاً خواص ضد باکتریایی را از خود نشان می دهند. این روغن ها شناخته شده است که از رشد باکتریهایی که موجب فساد و خراب شدن غذا می شوند جلوگیری می نمایند. محققان مکزیکی دریافته اند که این گیاه در برابر انگل هایی مانند ژیاردیا مؤثر می باشد.

آنتی اکسیدانهای موجود در این گیاه به جلوگیری از آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد یاری می نمایند. بعلاوه شناخته شده است که فرایند پیری را تا حدودی آهسته می سازد. حتماً از شنیدن این مطلب که فعالیت آنتی اکسیدانهای موجود در این گیاه بسیار بیشتر از انواع موجود در سیب و پرتقال است، تعجب خواهید کرد. این امر از آن یک غذای آنتی اکسیدانه بسیار قوی می سازد.

به علت حالت پوششی زیبای این گیاه می توانید آن را جهت زیباسازی باغچه یا باغ خود کاشته و بعلاوه با استفاده از این گیاه در غذاهای خود از آشپزی لذت ببرید.

منبع: راسخون