بچه ها چاق مستعد ابتلا به کرونا هستند؟ - مجله مدیریت ناب

اضافه وزن و چاقی در بچه ها به یک مشکل سلامت عمومی تبدیل شده، کم تحرکی و آپارتمان نشینی، زنگ خطر شیوع بیماری های غیرواگیر در آن ها را در آینده ای نزدیک به صدا در آورده و از سوی دیگر در شرایط کرونایی بچه ها چاق بیشتر مستعد ابتلا به این ویروس هستند.

کارشناسان تغذیه معتقدند که افراد چاق بیش از سایر افراد جامعه در معرض انواع بیماری ها قرار دارند چرا که اضافه وزن و چاقی منجر به کاهش ایمنی بدن می گردد و کاهش ایمنی بدن نیز فرد را مستعد ابتلا به انواع بیماری های واگیر و غیر واگیر می کند.

گزارش های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می دهد حدود 14 درصد بچه ها 15 تا 23 ماهه در ایران اضافه وزن دارند و این میزان در استان های شمالی مانند گیلان، مازندران، اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی به 20درصد می رسد.

20 درصد دانش آموزان 7 تا 18 ساله ایرانی اضافه وزن دارند و با توجه به تغذیه نامناسب، افزایش مصرف غذا های آماده، چرب و شور سایر تنقلات و کم تحرکی در کشور شیوع چاقی و اضافه وزن در بین همه گروه های سنی در حال افزایش بوده و 76 درصد بار بیماری ها و مرگ و میر در ایران ناشی از بیماری های غیر واگیر است که علت اصلی آن تغذیه نامناسب است.

به گفته برخی از کارشناسان حوزه سلامت، بچه ها به دلایل مختلف دچار اضافه وزن و چاقی می شوند که مهم ترین آن ها عوامل ژنتیکی، کم تحرکی و الگو های غذایی نامناسب یا ترکیبی از این عوامل هستند، در مواردی اندک، اضافه وزن یا چاقی به دلیل مسائل هورمونی است و معاینه فیزیکی و آزمایش خون می تواند نقش و احتمال ابتلا به چاقی در اثر مصرف دارو را تعیین کند.

آن ها بر این باورند اگر چه چاقی و اضافه وزن زمینه ارثی دارد، اما همه بچه ها در خانواده هایی که سابقه چاقی دارند به اضافه وزن مبتلا نخواهند شد، خطر ابتلا به چاقی در بچه های که والدین یا خواهر و برادر چاق دارند، بیشتر است و می تواند با رفتار های خانوادگی مانند عادات غذایی و فعالیت جسمی مرتبط باشد.

این کارشناسان می گویند رژیم غذایی و میزان فعالیت جسمی کودک نقش مهمی در وزن وی دارد. امروزه بچه ها به دلیل شیوع ویروس کرونا، تحرک جسمی کمی دارند برای مثال، متوسط زمانی که یک کودک تلویزیون تماشا می کند حدود چهار ساعت در روز است و بقیه ساعات را نیز به بازی های رایانه ای می گذراند که میزان ساعات کم تحرکی را افزایش می دهد.

مرجان عجمی متخصص تغذیه در این زمینه می گوید: احتمال ابتلا و مرگ و میر بر اثر کرونا در بچه ها و نوجوانانی که چاق هستند، بیشتر است. طبق مطالعات، مرگ و میر ناشی از کرونا در افراد چاق 40 درصد بیشتر از سایر افراد است و باید به فرایند افزایشی و هشداردهنده چاقی در بچه ها و نوجوانان توجه داشته باشیم. چاقی با تضعیف عملکرد سیستم ایمنی بدن، می تواند خطر مرگ و میر بر اثر کرونا را افزایش دهد.

وی اضافه می کند: اینکه چرا بچه ها و نوجوانان چاق شدند نیز به دو علت عمده برمی گردد که نیاز است والدین به آن توجه داشته باشند، یکی از دلایل، الگوی غذایی و مصرف بی رویه غذا های آماده، مصرف نوشیدنی های گازدار و مواد غذایی شیرین نیز یک علت اصلی برای افزایش روز به روز چاقی و اضافه وزن است و تماشای تلویزیون، بازی با رایانه و موبایل و فعالیت های نشسته و تحرک بدنی کم و الگوی غذایی نامناسب، باعث شده بچه ها و نوجوانان ما روز به روز چاق تر شوند.

مرجان عجمی متخصص تغذیه در این زمینه می گوید: مواجهه زود هنگام با شیوه زندگی ناسالم همچون مصرف زیاد غذا های پرچرب، پر نمک یا سرشار از قند و شکر مثل انواع غذا های آماده و شیرینی جات، آب میوه های صنعتی، نوشابه، آب نبات، چیپس و پفک همراه با کاهش وزن، چاقی و ابتلاء به بیماری های مزمن مانند دیابت ملیتوس و بیماری های قلبی- عروقی در سال های بعدی زندگی مرتبط است.

وی می افزاید: پیروی از یک برنامه غذایی متنوع و متعادل از اصول مهم یک رژیم غذایی سالم است. مصرف گروه های غذایی مختلف در روز از جمله نان و غلات، میوه و سبزی، شیر و لبنیات، حبوبات، گوشت، مغز ها و دانه ها برای تامین نیاز به مواد مغذی همچون کلسیم، روی، ویتامین A، آهن، ریبو فلاوین و سایر ویتامین ها و املاح ضروری خواهد بود.

کمبود آهن از عوامل مهم چاق شدن

عجمی اظهار می دارد: بچه های که در معرض خطر کمبود آهن هستند، این کمبود آهن پیامد های طولانی مدت دارد و می تواند باعث اختلال در تمرکز و توجه و عملکرد شناختی مغز گردد. کمبود این ریز مغذی در بچه ها یک ساله ای که مصرف شیر جای غذای اصلی آن ها را می گیرد، شایع تر است و همچنین بچه های که گوشت نمی خورند و آهن موردنیاز بدن را عمدتا از منابع گیاهی مثل غلات غنی شده، لوبیا و عدس دریافت می کنند ممکن است در معرض کمبود آهن قرار بگیرند.

وی با بیان اینکه کلسیم یکی از املاح ضروری برای رشد استخوانی بچه ها است، ادامه می دهد: مصرف شیر و فرآورده های لبنی به میزان کافی برای پیشگیری از کمبود کلسیم مهم است. عنصر روی نیز یکی از عناصر مهم در رشد و تکامل است و کمبود آن علاوه بر اختلال رشد، می تواند باعث کاهش اشتها گردد. گوشت و غذا های دریایی از منابع خوب روی در رژیم غذایی است.

عجمی می افزاید: بچه ها ماهانه دوبار در هفته مصرف ماهی را در رژیم غذایی شان داشته باشند بخصوص ماهی هایی که حاوی اسید چرب یا سالمون هستند. چرا که مغز ها و دانه ها، پروتئین گیاهی دارند.

وی می گوید: بهتر است بچه ها از مواد غذایی تازه و فرآوری نشده همچون انواع مختلف سبزیجات و حبوبات مثل انواع لوبیا، عدس، مغزها، دانه ها و غلات کامل استفاده کنندو گنجاندن این مواد غذایی در رژیم غذایی بچه ها حایز اهمیت است. مصرف منابع غذایی حیوانی مثل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و فرآورده های لبنی (شیر و ماست) نیز برای بچه ها مفید است.

فضا های بسته کمبود ویتامین d. را افزایش می دهد

وی اظهار می دارد: امروزه بچه ها زمان زیادی را به تماشای تلویزیون یا انجام بازی های کامپیوتری به صورت نشسته می پردازند و همین امر باعث افزایش وزن و چاقی در این گروه سنی می گردد. علاوه بر این صرف زمان زیاد در زیر سقف های بسته به احتمال زیاد کمبود ویتامین d. را افزایش می دهد.

یکی از منابع اصلی تامین این ویتامین از طریق تابش مستقیم نور خورشید بر پوست است و از آنجا که مقدار کافی این ویتامین در بدن برای عملکرد کلسیم و رشد استخوانی ضروری است، توصیه می گردد این گونه سرگرمی هایی که عمدتا بدون صرف انرژی و در فضای بسته است به حدود 2 ساعت در روز و کمتر محدود گردد.

وی می گوید: پیروی از اصول تغذیه سالم در خانواده و خصوصا توسط مادر که نقش اصلی را در تهیه غذا برای اعضای خانواده برخوردار است، بر سر یک سفره غذا خوردن و اهمیت دادن به وعده صبحانه نقش کلیدی در شکل گیری عادات صحیح غذایی و تغذیه سالم بچه ها دارد.

زهرا عبداللهی مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این زمینه می گوید: اکنون از حدود هشت میلیون کودک زیر پنج سال در کشور، حدود یک میلیون و 120 هزار نفر یعنی حدود 14 درصد بچه ها زیر پنج سال، دچار اضافه وزن و چاقی هستند. در نوجوانان نیز 20 درصد دچار چاقی شکمی و 22 درصد دچار اضافه وزن و چاقی هستند.