شرایط جدید عربستان در مورد ایران؛ دعوای ظاهری التماس پنهانی - مجله مدیریت ناب

عربستان در حالی رو به حل تنش های خود با ایران آورده و کوشش های مخفیانه برای رسیدن به این هدف را شروع نموده که مقامات این کشور به طور مرتب اتهامات بی پایه و اساسی را علیه ایران مطرح نموده و بدون اینکه سندی برای اثبات این ادعاها داشته باشند به صورت مرتب بر آنها پافشاری می نمایند.

برای مثال یکی از جدیدترین این اتهامات دست داشتن ایران در حملات روز 23 شهریور ماه امسال به تاسیسات نفتی عربستان است و با آنکه سازمان ملل در هفته گذشته به صراحت گفت نمی توان دست داشتن ایران در این حملات را تائید کرد اما بازهم مقامات عربستانی بر روی این موضوع اصرار می نمایند.

علاوه بر آن پادشاه عربستان سعودی در نطق افتتاحیه اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در روز سه شنبه 10 دسامبر (19 آذر) خواهان اتحاد منطقه ای به منظور مقابله با ایران و تامین امنیت منابع انرژی و راه های عبور و مرور دریایی شد. سلمان بن عبدالعزیز گفت: منطقه ما امروز از میان شرایط و چالش هایی می گذرد که برای مواجهه با آنها احتیاج به کوشش های هماهنگ دارد، زیرا رژیم ایران به فعالیت های پرخاشگرانه اش که امنیت و ثبات را تهدید می نماید، ادامه می دهد.

وال استریت به نقل از مقامات عربستانی می نویسد: حمله 14 سپتامبر(23 شهریور) بازی را تغییر داد. عربستان و ایران در ماه های اخیر نه فقط به وسیله واسطه هایی مانند عمان، کویت و پاکستان کوشش نموده اند با هم ارتباط بگیرند، بلکه مستقیما نیز پیغام هایی با یکدیگر رد و بدل نموده اند. تمرکز اصلی این پیغام ها نیز کاهش تنش میان دو کشور بوده است. در تمام این پیغام ها برای برقراری ارتباط، تمرکز بر برطرف تنش میان ایران و عربستان سعودی بوده است.

وال استریت ژورنال به نقل از مقام های سعودی، اروپایی و آمریکایی مدعی شده نمایندگان ایران و عربستان سعودی در ماه های اخیر هم به صورت مستقیم به مبادله پیغام اقدام نموده اند.

تحلیل روزنامه وال استریت ژورنال این است که مقام های سعودی در چند ماه گذشته بیش از پیش نگران اثرات سوء جنگ و درگیری بر اقتصاد نفت محور خود شده اند و همین باعث شده است که به تکاپو بیفتند و دستکم به بعضی از اختلافات خود در منطقه خاتمه دهند.

از جمله عواملی که به نگرانی در میان طبقه حاکم عربستان سعودی دامن زده یکی هم، به نوشته وال استریت ژورنال، حمله ای است که به تاسیسات نفتی عربستان شد.

اوایل مهرماه گذشته ولیعهد عربستان به وزیر دفاع آمریکا تاکید نمود که حمله به تاسیسات نفتی آرامکو تنشی خطرناک برای همه دنیا به شمار می رود و ضروری است برای حفظ صلح و امنیت بین المللی در قبال آن قاطعانه موضع گیری کرد.

با این حال، به نوشته وال استریت ژورنال، ریاض چون این موضع گیری قاطع را از آمریکا ندیده، خود دست به کار شده است.

در این گزارش همچنین اشاره شده است که ریاض مذاکراتی محرمانه هم با حوثی های شیعه یمن داشته است.

یک مقام آمریکایی ارشد در همین زمینه به این روزنامه گفته است که دیپلماسی شروع شده و مقامات سعودی دریافته اند که باید از چالش های خود در جبهه های متعدد بکاهند.

یک مقام سعودی نیز بدون ذکر نامش به این روزنامه گفته است که ریاض به تهران اعتماد ندارد، اما امیدوار است که بتواند دستکم به تفاهمی برسد و از حملات بیشتر در آینده جلوگیری کند.

دلایل عربستان برای نزدیک شدن به ایران

همانطور که اشاره شد یکی از دلایل عربستان برای نزدیک شدن به ایران نگرانی از امنیت صادرات نفت است. اما این موضوع به تنهایی نمی تواند در تغییر رویه ریاض نقش داشته باشد.

جنگ یمن و گیر افتادن عربستان سعودی در این باتلاق خود ساخته نیز از دیگر عواملی است که بدون شک در تغییر رویه حاکمان ریاض نقش داشته است.

دیگر رویدادهای خاورمیانه از قبیل تحولات سوریه، عراق و لبنان و کم شدن قدرت عربستان برای تاثیرگذاری در فرایند مثبت تحولات موجود در این کشورها از دیگر عواملی بوده که موجب تغییر رویه حاکمان سعودی شده است.

در این میان شاید به دلیل همین کم شدن قدرت تاثیرگذاری باشد که شاهد گسترش آشوب در کشورهای ذکر شده (عراق، لبنان و تا حدودی سوریه) هستیم. عراق و لبنان نزدیک دو ماه است که درگیر اعتراضات و آشوب هستند که البته شدت خشونت ها در عراق به مراتب از لبنان بالاتر است.

رصد اقدامات اجرا شده از سوی آشوبگران در عراق نشان می دهد که آنها با عربستان سعودی و حزب بعث در ارتباط بوده و به دنبال تغییرات دموکراتیک در این کشور نیستند بلکه تنها هدفشان به آشوب کشاندن عراق به وسیله هرج و مرج است تا شاید با این روش و بر هم زدن روابط حسنه بغداد با تهران، بتوانند به خیال خود نفوذ ایران در منطقه را کاهش بدهند.