بایدها و نبایدهای استفاده از کودهای شیمیایی - مجله مدیریت ناب

علیرضا جعفرنژادی در گفت وگو با خبرنگاران در مورد استفاده از کودهای شیمیایی در کشت محصولات کشاورزی اظهار کرد: کودهای شیمیایی باید در ترکیب با کودهای آلی و کودهای زیستی قرار بگیرند تا پایداری و حق خاک ادا گردد و خاک به لحاظ زنده ماندن، دچار چالش نگردد.

معاون پژوهش مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: با توجه به رصدها و آنالیز های صورت گرفته به وسیله موسسه تحقیقات آب و خاک بر روی کودهای شیمیایی، این کودها در صورتی که به شکل بهینه و در مدت زمان مقرر استفاده شوند، هیچ گونه ضرری برای محصولات کشاورزی و خاک نخواهند داشت.

وی اعلام کرد: کودهای مورد تایید موسسه آب و خاک تا به امروز کمتر از یک درصد آلودگی عناصر سنگین در آن ها مشاهده شده است و حتی می توان گفت که این آلودگی نزدیک به صفر است. عناصر آرسنیک، جیوه، کادمیوم، نیکل و سرب در کودهای فراوری داخل به حداقل رسیده است و بعلاوه از لحاظ عنصرهای غذایی، کیفیت لازم را دارند و هیچگونه نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

جعفرنژادی در مورد کودهای تقلبی در بازار ادامه داد: بحث کودهای تقلبی و فراوری شده به وسیله سوداگران فرق دارد اما کودهایی که کشاورزان از منابع معتبر تهیه می نمایند قطعاً کودهای سالمی هستند و آلایندگی ندارند.

رئیس بخش تحقیقات آب و خاک مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: استفاده بی رویه، نابه هنگام و یا بد استفاده کردن از هر چیزی تبعات خاص خود را در پی دارد و کودهای شیمیایی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اگر کودهای شیمیایی، درست، به موقع و به میزان استفاده شوند نه تنها مضر نیستند بلکه مفید هم خواهند بود. اگر کود را در اختیار خاک قرار ندهیم، تامین عنصرهای غذایی به وسیله خاک برای محصول ممکن نخواهد بود و به عملکرد نخواهد رسید.

محصول کشاورزی سالم چه محصولی است؟

رئیس بخش تحقیقات آب و خاک مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در مورد محصولات سالم کشاورزی اظهار کرد: محصول سالم محصولی است که هیچ گونه آلایندگی از نظر عناصر آلوده یا ازدیاد سموم در آن وجود نداشته باشد. استفاده از کودهای شیمیایی با ترکیب کودهای آلی، به میزان و در زمان مقرر در محصولات کشاورزی مانند صیفی جات و غلات هیچ گونه مسئله ای ندارد و محصولی مطمئن را فراوری می نماید.

جعفرنژادی در مورد محصولات ارگانیک اظهار کرد: بحث محصول ارگانیک بسیار فرق دارد. در فرایند فراوری این محصول، اجازه نداریم هیچگونه ماده شیمیایی را استفاده نموده و کودهای آلی که برای فراوری این محصولات استفاده می شوند باید فاقد هر گونه آلایندگی شیمیایی باشند.

وی با اشاره به گران قیمت بودن و کمیاب بودن این محصولات گفت: این محصولات باید در مکانی به دور از تاسیسات شیمیایی فراوری شوند و خاک مورد استفاده برای آن ها، باید خاکی باشد که حداقل 8 تا 9 سال مورد رصد و آنالیز قرار گرفته باشد.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان عنوان نمود: محصولات کشاورزی علاوه بر اینکه نباید عنصرهای مضر را داشته باشند بلکه باید دارای مقادیر بهینه عنصرهای ریزمغذی و سودمند نظیر آهن، روی، مس و منگنز باشند.

جعفرنژادی درباره محصول کشاورزی سالم اعلام کرد: محصول سالم علاوه بر اینکه نباید عنصرهای سنگین و ترکیبات آلاینده را داشته باشد بلکه باید مقادیری مناسب از عناصر مفید را داشته باشد. به عنوان مثال اگر محصول فراوریشده کمی از عنصر آهن برخوردار باشد محصولی سالم نخواهد بود.

فراوری سبزی و صیفی جات، احتیاجمند نظارت های بیشتر است

وی در مورد شرایط سالم بودن محصول گندم در خوزستان گفت: در اغلب مواقع و مطابق آنالیزهای انجام شد محصول گندم فراوریشده در استان، سالم بوده و آلایندگی خاصی ندارد اما در مورد بحث سبزیجات و صیفی با توجه به تازه خوری بودن آن ها، این موضوع متغیر بوده و باید نظارت بر روی آن ها بیش از گذشته باشد.

رئیس بخش تحقیقات آب و خاک مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ادامه داد: کشاورزان به دلایل مختلف چند روز قبل از برداشت محصولات سبزیجات و صیفی اقدام به کودپاشی آن ها می نمایند و ممکن است استفاده از این کود، به صورت نیترات در محصول باقی بماند و برای سلامتی انسان تبعاتی را به همراه داشته باشد.

جعفرنژادی عنوان نمود: فراوری یک محصول کشاورزی و سلامت آن متغیر است؛ ممکن است محصول فراوری شده در طول چند فصل سالم باشد اما در یک کشت حاوی یک آلاینده باشد. به همین علت نمی توان گفت کیفیت محصولات فراوریشده در کشور و استان یکسان بوده و بنابراین احتیاج به رصد، پایش دقیق و مداوم است.