راهنمای قدم به قدم کاهش ضایعات غذایی
به گزارش مجله مدیریت ناب، کمبود غذا و افزایش ضایعات غذایی به یک مشکل جهانی تبدیل شده است و در چنین شرایطی، نقش ما به عنوان مصرف کننده مواد غذایی، بیش از پیش اهمیت پیدا می نماید. شاید تصور کنید زمین با چنان شتابی درحال نابودی است که دیگر کاری از دست ما بر نمی آید؛ اما باور کنید تصمیم های درست و به ظاهر کوچک ما، یاری بزرگی به نجات زمین و کاهش هدر رفت مواد غذایی می نماید.
وقتی در رستوران غذای کاملا سالم و دست نخورده را رها می کنیم، یا زمانیکه به جامانده غذاهای مهمانی هایمان را به راحتی راهی سطل زباله می کنیم، زمین را به شتاب بیشتری به سمت نابودی سوق می دهیم. روزهایی که فقط برای اینکه دوباره به سوپرمارکت نرویم موادی که لازم نداریم را می خریم و درآخر بدون اینکه آن ها را مصرف کنیم، فاسد شده شان را دور می ریزیم، به افزایش تعداد گرسنگان دنیا و بیشتر شدن آلودگی زمین دامن می زنیم.
چند راه حل مهم و علمی برای کاهش ضایعات غذا
هدررفت مواد غذایی و گرسنگی دو چالش دنیای مهم هستند که بسیاری از کشورهای پیشرفته و پیشرفته برای مقابله با آن ها تصمیم های جدی و سخت گیرانه ای را اتخاذ نموده اند. سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا (EPA) با تعریف سلسله مراتب بازیابی غذا، اقداماتی که از سوی افراد و سازمان ها می تواند برای جلوگیری از هدررفت غذا انجام گردد را اولویت بندی نموده است.
اولین و مهم ترین قدم پیشگیری از ایجاد ضایعات غذایی از نظر EPA در هرم بازیابی غذا ضایعات غذایی در منابع است. ضایعات غذایی به دور ریختن مواد غذایی قابل استفاده و مناسب برای خوردن گفته می گردد. ضایعات غذایی در پی نگهداری نامناسب مواد غذایی، خرید بیش از حد احتیاج، بیرون ریختن به جای مانده غذا و درست کردن غذای بیش از میزان به وجود می آید؛ بنابراین در این زمینه ما به عنوان مصرف نماینده نقش پررنگی ایفا می کنیم. و می توانیم با راه حلهایی سرنوشت غذایی که در بشقابمان مانده را به سادگی تغییر دهیم.
در هرم سلسله مراتب بازیابی مواد غذایی به ترتیب اولویت راه حلهایی ارائه شده است که در ادامه به هرکدام می پردازیم:
غذا رسانی به مردم محروم
یاری به افراد و خانواده هایی که در تامین غذای روزانه خود مشکل دارند، دومین رده از سلسله مراتب بازیابی غذا از دید این آژانس است. می توانیم با جمع آوری مواد غذایی سالم و دست نخورده و اهدای آن به افرادی که با ناامنی غذایی دست و پنجه نرم می نمایند در این زمینه موثر باشیم. با این کار به جای تغذیه محل های دفع زباله انسان ها را تغذیه کنیم و در ذخیره پول هم صرفه جویی خواهیم کرد.
تریسترم استوارت، کنشگر و نویسنده در این رابطه می گوید: البته غذارسانی به گرسنگان به این بدین معنی نیست که غذای به جای مانده مان را به منطقه ها محروم آفریقا بفرستیم. در حال حاضر ما یک سیستم غذایی دنیای داریم؛ زمانیکه ما غذاها را بازار دنیای می خریم و بعد آن ها را دور می ریزیم، در واقع امکان حضور آن ماده غذایی در قفسه های فروش مارکت های دنیای را سلب نموده و غذا را از دهان افراد گرسنه در آورده ایم.
کسی را نمی شناسید که در تامین غذای روزمره خود مشکل داشته باشد؟ مسئله ای نیست! تکنولوژی در این موارد کار را ساده می نماید. برای مثال فودکم این امکان را فراهم آورده است اما اگر شما این دسترسی و امکانات را ندارید به سادگی می توانید عکسی از غذای اضافی که دست نخورده است را در گروه کاری خود به اشتراک بگذارید. ماجرا از این قرار است که دوربینی در جایی از آشپزخانه شرکت ها نصب می گردد و زمانی که غذای شما اضافه آمده به سادگی دکمه ای را فشار می دهید، از غذای شما عکس گرفته و آن را با اعضای کل ساختمان به اشتراک می گذارد. شاید یکی از اهالی ساختمان شما دقیقا به همین غذا احتیاج داشته باشد.
تغذیه حیوانات
تغذیه حیوانات در رده سوم هرم بازیابی مواد غذایی واقع شده است، که شامل بازیابی مواد آلی فراوری شده به وسیله کارخانجات غذایی است. مواد غذایی که برای مصرف انسان مناسب نباشند وارد این مرحله می شوند. غذارسانی به حیوانات به ویژه آن هایی که در مزارع هستند با استفاده از ضایعات غذایی عملی قدیمی است. در اصل 30 درصد غذای دام در سراسر دنیا از ضایعات ناشی از زنجیره تامین مواد غذایی یا محصولات جانبی حاصل از رشد و فرآوری مواد غذایی تامین می گردد.
وقتی از تهیه غذای حیوانات و دام با استفاده از به جامانده مواد غذایی صحبت می کنیم منظورمان پسمانده وعده های غذایی خودمان نیست؛ چراکه زمان درست کردن غذا با نحوه پخت و اضافه کردن ادویه و غیره غذا برای مصرف حیوانات مناسب نخواهد بود. منظور بیشتر مواد غذایی است که خودمان مصرف نمی کنیم. به عنوان مثال ما همه کاهو را برای سالاد استفاده نمی کنیم، بلکه بخش های زده شده و لایه های رویی را جدا می کنیم، یا اینکه پوست میوه ها و سبزیجات را جدا نموده و دور می ریزیم.
این موارد مثال هایی از مواد غذایی قابل استفاده ای است که می توانیم به حیوانات بدهیم. بخش گسترده و وسیع در این رابطه تعامل کارخانه های فراوری موادغذایی با فراورینماینده های خوراک دام یا دام داری ها و مزارع است. خوراک حیوانات را می توان از بازمانده مواد غذایی کارخانجات فرآوری مواد غذایی تامین کرد. به عنوان مثال یک کارخانه فراوری آب پرتقال بعد از فرایند آبگیری می تواند پالپ به جای مانده را برای مصرف دام به دام داری بفرستد.
مصارف صنعتی
یکی از روش های بازیابی غذا شامل بازیابی مواد غذایی به صورت تجاری است. یکی از نمونه های آن رندرینگ نام دارد. در آمریکا تنها از 50 درصد گوشت حیوانات برای مصارف غذایی استفاده می گردد. رندرینگ فرایندی است که طی آن محصولات حیوانی به ذرات چربی و پروتئین تجزیه می گردد که در فراوری محصولات متنوع مانند غذای حیوانات، کود، رنگ، لوازم آرایشی و مصارف صنعتی کاربرد دارد.
صنعت رندرینگ بعلاوه نقش حیاتی در زمینه انرژی و رستوران ها دارد، جایی که چربی آشپزخانه غیر خوراکی جمع آوری شده و به سوخت زیستی کم کربن تبدیل می گردد. علاوه بر این، رندرینگ به انحراف زباله های آلی از محل های دفن زباله یاری می نماید و با حفاظت از محیط زیست و سلامت انسان نقش بسزایی دارد. بعلاوه به پایداری کشاورزی دام یاری می نماید.
کمپوست
پنجمین رده کمپوست سازی است. ضایعات غذایی، کشاورزی و دامی غنی از مواد آلی (برپایه کربن) هستند که ماده ای ایده آل برای فراوری کمپوست به شمار می آیند. کمپوست تهیه شده از این منابع می تواند به عنوان کود برای مزارع برای رشد محصولات گیاهی استفاده گردد.
علاوه براین استفاده از کمپوست در کشاورزی و مراتع ممکن است محتوای ارگانیک و سلامت آن را افزایش داده و انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد. تجزیه کربن در خاک به عنوان یکی از مهم ترین اجزا در کاهش گازهای گلخانه ای موجود در جو و کاهش تغییرات آب و هوایی شناخته شده است. کمپوست کردن یاری می نماید که پسماند غذا و کشاورزی به محل دفن زباله راه پیدا نکند چرا که در آن صورت منجر به فراوری گاز گلخانه ای متان خواهد شد. کمپوست کردن و استفاده از کمپوست نقش به سزایی در افزایش پایداری سیستم های کشاورزی و دامداری دارد.
با بازیابی مواد غذایی از انتشار گازهای گلخانه ای جلوگیری می کنید.
تو سفیر مبارزه با گرسنگی هستی
امروزه هدر دادن مواد غذایی به یک عادت خطرناک تبدیل شده است، خرید بیش از احتیاج در سوپرمارکت ها، عدم استفاده از میوه و سبزیجات تا زمان فساد آن ها و سفارش غذاهای زیاد در رستوران ها تنها تعدادی از این عادات نامناسب هستند.
عادات اشتباه و اقدامات نامناسب انسان ها باعث آسیب به دنیایی که در آن زندگی می کنیم شده و فشار زیادی بر منابع طبیعی وارد می نماید. هنگامی که غذاها را هدر می دهیم، صرف نظر از آسیبی که با حمل و نقل آن به منابع زده می گردد؛ نیروی کار، پول و هزینه، منابع گرانبهایی مانند دانه ها، آب خوراک و غیره که در فراوری غذا صرف شده اند را هم هدر می دهیم. اما عادات بد قابل تغییر هستند می توانیم با تغییرات کوچک تاثیرات بزرگی بر دنیای خود داشته باشیم.
منبع: کتاب کاله