اپل با برنامه تعمیر در خانه انتظار را از شرکت های اندرویدی بالا می برد - مجله مدیریت ناب

جنبش حق تعمیر چیز تازهی نیست. در صنایع مختلف افراد زیادی همیشه از تعمیرات ارزان، پایداری و کنار گذاشتن از کارافتادگی برنامه ریزی شده دفاع می نمایند. به عنوان مثال می توانیم به تراکتورهای ساخت شرکت John Deere اشاره کنیم که حتی برای ساده ترین تعمیرات هم باید قفل نرم افزار باز گردد. به همین دلیل کشاورزان برای انجام این تعمیرات باید دست به دامن کارهایی مانند هک نرم افزار تراکتور شوند. در سال 2018 این شرکت قول داد که محدودیت نرم افزاری برای تعمیر تراکتورهای خود را کنار می گذارد که هنوز این وعده عملی نشده است.

بنابراین وقتی اپل که در زمینه تعمیر گجت های خود همیشه محدودیت های زیادی را عملی می نماید از امکان پذیر شدن تعمیر آیفون در خانه اطلاع داد، این خبر با تعجب بعضی کاربران و کارشناسان روبرو شد. این در حالی است که اپل حتی برای تعمیر نمایشگر سری آیفون 13 هم محدودیت ایجاد نموده بود و اگر نمایشگر این گوشی ها به وسیله تعمیرگاه های غیرمجاز تعویض می شدند، فیس آی دی از کار می افتاد. اما بعد از اعتراضات گسترده، اپل این محدودیت را کنار گذاشت. با توجه به اینکه اقدامات اپل تأثیر زیادی روی کل صنعت موبایل دارد، این طرح بدون شک انتظارات را از شرکت های اندرویدی بالا می برد.

حق تعمیر چیست؟

همان طور که از نام آن پیداست، جنبش حق تعمیر می خواهد شرکت ها را تحت فشار قرار دهد تا کاربران بتوانند به طور گسترده به قطعات یدکی، ابزارها و راهنمای تعمیر گوشی ها دسترسی پیدا نمایند. آن ها می خواهند تعمیر گوشی به وسیله کاربران به کار بسیار راحت تری تبدیل گردد.

در کشورهای مختلف نهادهای گوناگون از این جنبش حمایت می نمایند و سایت iFixit که در زمینه ارائه دستورالعمل برای تعمیر گوشی ها ید طولایی دارد، یکی از حامیان این جنبش محسوب می گردد. به زبان ساده، این کمپین از قانونی حمایت می نماید که طبق آن سازندگان گوشی های هوشمند باید ابزار، قطعات یدکی و راهنمای تعمیر گجت های خود را ارائه دهند و ضمناً خریداران را از امتیاز تعمیرپذیری محصولات خود خبردار نمایند.

چرا این جنبش اهمیت زیادی دارد؟ در این زمینه بهتر است با یک مثال اهمیت آن را شرح دهیم. پایین بودن عمر باتری و گران بودن تعویض آن یکی از مهم ترین دلایل کاربران برای کنار گذاشتن گوشی کاملا سالم و خرید گوشی تازه است. اما خود باتری قطعه گران قیمتی محسوب نمی گردد ولی به علت بالا بودن هزینه های تعویض آن (البته هزینه تعمیر در کشورهای مختلف تفاوت زیادی دارد) کاربران در کل باید مبلغ قابل توجهی را برای تعویض باتری بپردازند. اما اگر کاربران بتوانند به راحتی باتری گوشی خود را تعویض نمایند، مطمئنا بسیاری از آن ها در پی خرید مدل تازه نمی فرایند. طبق یک نظرسنجی صورت گرفته، 77 درصد از کاربران ساکن کشورهایی اروپایی گفته اند که ترجیح می دهند شخصا گجت های خود را تعمیر نمایند.

در این میان، حامیان محیط زیست هم از این جنبش حمایت می نمایند. گفته می گردد آمریکایی ها سالانه بیش از 151 میلیون گوشی را دور می اندازند. در سطح جهانی، هر ساله بیش از 50 میلیون تن زباله الکترونیکی پدید می آید. چنین حجم از زباله های الکترونیکی مسائل زیادی را برای محیط زیست ایجاد می نماید و راحت و ارزان تر شدن تعمیرات، گام مهمی برای پایین آوردن این آمار محسوب می گردد.

برنامه اپل برای تعمیر خانگی گجت های خود چیست؟

برنامه اپل برای امکان پذیر کردن تعمیر آیفون در خانه با استقبال هواداران این جنبش روبه رو شده است. طبق اعلام این شرکت، از سال 2022 بیش از 200 قطعه برای سری آیفون 12 و 13 در دسترس کاربران قرار می گیرد. بعلاوه در کنار آن، افراد مدنظر به ابزارها و راهنمای تعمیر این گوشی ها هم دسترسی پیدا می نمایند. از این مهم تر، اپل اعلام نموده که اگر مشتری آیفون خود را تعمیر کند، چنین کاری گارانتی گوشی را باطل نمی نماید.

البته در این میان بعضی کارشناسان می گویند که اپل از سر خیرخواهی چنین کاری را انجام نداده و به علت توسعه فشارها این برنامه عملی شده است. به عنوان مثال، چند ماه قبل جو بایدن یک فرمان اجرایی برای جلوگیری از افزایش محدودیت های تعمیر گجت ها امضا کرد و بعلاوه اتحادیه اروپا هم می خواهد قانونی را تصویب کند که طبق آن سازندگان گجت ها ملزم به ارائه قطعات یدکی و راهنمای تعمیر خواهند شد. به عبارت دیگر، اپل دیر یا زود باید چنین طرحی را عملی می کرد. اما مدیران این شرکت با پیش دستی در این زمینه، توانستند توجهات بیشتری را جلب نمایند. از این مهم تر، با این کار سازندگان گوشی های اندرویدی تحت فشار بیشتری قرار می گیرند.

آیا این طرح فقط برای علاقه مندان به تعمیرات اهمیت دارد؟

تعویض باتری گوشی کار خیلی سختی محسوب نمی گردد اما اگر به طور کلی هیچ علاقه ای به انجام کارهای فنی ندارید، تمام تعمیرکاران به سرعت می توانند چنین کاری را انجام دهند. مشکل اصلی عدم دسترسی به قطعات باکیفیت و در بسیاری مواقع ابزارهای اختصاصی است که تعمیرهای راحت را پیچیده تر می نمایند. به عنوان مثال اپل برای مدل 2009 مک بوک از یک نوع پیچ خاص استفاده نموده بود که در آن موقع باز کردن پیچ برای بسیاری از تعمیرکاران غیرممکن بود.

در کنار این موضوع، الزام استفاده از قطعات مبتنی بر شماره سریال خاص، تعمیر آیفون را بسیار پیچیده تر می نماید. این قطعات باید با مادربرد گوشی هماهنگ باشند و اگر یک قطعه ناهماهنگ وصل کنید، ممکن است بعضی ویژگی های کلیدی از کار بیفتند. به عنوان مثال اپل ابتدا برای تاچ آی دی آیفون چنین رویکردی را عملی کرد و برای سری آیفون 13 هم بار دیگر این رویکرد تکرار شد. البته اپل خیلی زود از این محدودیت عقب نشینی کرد و حالا کاربران آیفون سری 13 بدون نگرانی بابت از کار افتادن فیس آی دی می توانند نمایشگر این گوشی ها را تعویض نمایند.

گران بودن تعمیر گوشی برای بسیاری از برندها دیده می گردد. به عنوان مثال در هند هزینه تعویض نمایشگر وان پلاس 7T پرو بالاتر از قیمت یک گوشی میان رده تازه است. بخش زیادی از این هزینه صرف دستمزد تعمیرکاران می گردد. دسترسی به قطعات و ابزارهای لازم برای تعمیر گوشی های هوشمند به بسیاری از کاربران این امکان را می دهد که برای بسیاری از تعمیرات دیگر نیازی به تعمیرکاران نداشته باشند.

دسترسی آسان به قطعات یدکی بهتر منجر به بهبود کیفیت تعمیرات می گردد. اگرچه امکان خرید نمایشگرهای باکیفیت جایگزین برای بسیاری از گوشی های پرچم دار وجود دارد، اما کیفیت آن ها معمولا پایین تر از نمایشگرهای اصلی است. این موضوع به خصوص برای باتری گوشی مشکل ساز می گردد. اگر باتری تازه گوشی شما کیفیت بالایی نداشته باشد، در کنار دوام پایین تر از انتظار باید به خطر مربوط به انفجار تحت شرایط نامطلوب هم اشاره کنیم.

گارانتی بلندمدت

شرکت های بزرگی مانند اپل، سامسونگ و وان پلاس طرح های گارانتی بلندمدت را در ازای دریافت مبلغ تعیین برای کاربران خود ارائه می دهند و در عوض هزینه تعمیرات طی محدوده زمانی تعیین شده تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می نماید. با این حال، باید خاطرنشان کنیم اگر مثلا به گوشی شما ضربه ای وارد نگردد، بسیاری از گوشی ها تا چند سال اول استفاده با مشکل خاصی روبه رو نمی شوند.

به همین دلیل وقتی محدوده زمانی گارانتی تمام می گردد، برای تعمیر بخش های مختلف چاره ای جز پرداخت مبالغ بالا ندارید. به عنوان مثال در اپل استور برای تعویض نمایشگر آیفون 11 پرو مکس باید 329 دلار بپردازید که ضمناً ممکن است هزینه های جانبی و مالیات هم به این مبلغ افزوده گردد. بعلاوه بحث دسترسی به قطعات یدکی هم اهمیت زیادی دارد. قطعات یدکی بعضی از گوشی ها به سختی پیدا می گردد و در این صورت قیمت آن ها هم به صورت فزاینده ای افزایش پیدا می نماید.

زمان آن رسیده که شرکت های اندرویدی هم وارد عمل شوند

با توجه به اینکه اپل اولین شرکت مهمی است که تعمیر گوشی در خانه را امکان پذیر امکان پذیر نموده، شرکت های اندرویدی هم نباید از رقابت عقب بمانند و باید بهتر عمل نمایند. سامسونگ از جمله شرکت هایی است که در بخش داخلی بدنه گوشی های خود از چسب استفاده می نماید و با این کار، تعمیر گوشی های خود را سخت تر نموده است.

رویکرد اپل در قبال این موضوع به یک معیار برای دیگر شرکت ها تبدیل می گردد اما خود اپل هم در این زمینه می تواند بهتر عمل کند. طبق اعلام اپل، این طرح تعمیر خانگی آیفون فقط برای نمایشگر، باتری و دوربین امکان پذیر است. از طرف دیگر، هنوز تعیین نیست که قطعات لازم با چه قیمتی به دست کاربران آیفون می رسند و بعلاوه اگرچه این شرکت وعده داده که تعمیرپذیری گجت های خود را بهتر می نماید، ولی چنین وعده ای بسیار مبهم است. با وجود تمام نکات مطرح شده، این اقدام اپل در نهایت به نفع کاربران تمام می گردد و امیدواریم این شرکت قطعات یدکی را برای گوشی های قدیمی خود را هم عرضه کند.

اگرچه احتمالا در آینده نزدیک نهادهای دولتی ارائه چنین خدماتی را برای تمام سازندگان گوشی های هوشمند اجباری می نمایند، اما فعلا مدیران اپل با این کار بار دیگر هوشمندی خود را ثابت نموده اند و باید ببینیم شرکت های اندرویدی در این زمینه چه ویژگی ها و خدمات بیشتری را ارائه می دهند.

منبع: Android Authority