آیا طرح شفافیت به بن بست رسیده است؟ خبرنگاران - مجله مدیریت ناب

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس یکی از نخستین طرح هایی بود که در مجلس یازدهم اعلام وصول شد و بعد از چند ماه آنالیز در مرکز پژوهش های مجلس و کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس بالاخره روز چهارشنبه گذشته در مجلس به رای گذاشته شد، اما تصویب نشد.

به این ترتیب کلیات طرح اصلاح موادی از آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تحت عنوان طرح شفافیت آرای نمایندگان روز چهارشنبه 15 بهمن ماه با 153 رأی موافق، 63 رأی مخالف و 12 رأی ممتنع از مجموع 234 نماینده حاضر در جلسه علنی رد شد.

آنچنان که رئیس مجلس شرح داد این طرح احتیاج به دو سوم آرای نمایندگان داشت که رأی لازم را نیاورد. بر اساس ماده 117 آیین نامه داخلی که نصاب رأی گیرى در مجلس، کمیسیون، کمیته و شعبه در موارد مختلف را معین نموده، در خصوص اصلاح آیین نامه داخلی مجلس اکثریت دو سوم نمایندگان حاضر برای به تصویب رسیدن، ضروری است. بر این اساس طرح شفافیت آرای نمایندگان تنها سه رای مثبت تا تصویب شدن فاصله داشت.

* جمع آوری امضا برای بازگشت طرح شفافیت به دستور کار مجلس

بلافاصله بعد از رد این طرح خبر از نامه 50 نماینده مجلس به هیئت رئیسه مجلس برای آنالیز مجدد طرح شفافیت آرا نمایندگان در صحن علنی مجلس رسید؛ نامه ای که در آن علاوه بر درخواست رای گیری مجدد، اعمال ماده 120 و 121 آیین نامه هم برای طرح پیشنهاد شده بود تا رای گیری هم شفاف شده و به صورت قیام و قعود برگزار شود.

ماده 130 آیین نامه داخلی مجلس ناظر بر این است که اگر طرحى مورد تصویب مجلس یا کمیسیون هاى موضوع اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسى واقع نشد بدون تغییر اساسى تا شش ماه دیگر نمی توان آن را مجدداً به مجلس پیشنهاد نمود مگر با تقاضاى کتبى پنجاه نفر نماینده و تصویب مجلس.

همچنین ماده 120 می گوید: هرگاه حداقل 10 نفر از نمایندگان به جاى استفاده از دستگاه الکترونیکى و یا قیام و قعود رأى علنى با ورقه را تقاضا نمایند. ابتدائاً بدون بحث نسبت به درخواست، رأى گیرى به عمل مى آید و درصورت تصویب درخواست، اصل موضوع با ورقه و به طور علنى به رأى گذاشته مى شود.

بر اساس این مواد همچنین اسامى موافقین، مخالفین و ممتنعین و کسانى که در رأى گیرى شرکت ننموده و یا بعد از اعلام أخذ رأى از تالار خارج شده اند، بدون اینکه در جلسه قرائت شود، درصورت مشروح مذاکرات مجلس ثبت مى شود.

* طرح شفافیت با اصلاحاتی به صحن بر می شود

عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان و از امضانمایندگان نامه به هیئت رئیسه برای طرح مجدد شفافیت آرا در صحن علنی مجلس در این مورد می گوید: با توجه به اینکه موضوع شفافیت آرای نمایندگان مبحث قابل توجهی در مجلس است و عمده نمایندگان به آن حساسیت لازم را داشتند، اما بعضی معتقد بودند طرح موجود نمی تواند جوابگوی اهداف شفافیت آرا باشد، اما ما معتقد بودیم طرح فعلی می تواند زمینه شفافیت آرا در همین مجلس فراهم کند، اما در نهایت طرح با اختلاف سه رای تصویب نشد.

این نماینده مجلس یادآوری می نماید: از همان لحظه که عدم رای به طرح در مجلس قطعی شد تعدادی از نمایندگان به این فکر افتادند که با استفاده از ظرفیت قانونی آیین نامه مجددا فرایند آنالیز طرح شفافیت آرا در صحن علنی را پیگیری نمایند و به این منظور حدود 50 نفر از نمایندگان با استناد به مواد 130 آیین نامه داخلی مجلس و همچنین مواد 120 و 121 آیین نامه ای تنظیم کردند.

وی که خود یکی از امضانمایندگان نامه است تاکید می نماید که این نمایندگان مصرانه به دنبال پیگیری درخواست خود و طرح مجدد شفافیت آرا در مجلس هستند.

مقتدایی همچنین می گوید: پیشنهاد بعضی نمایندگان این است که رای گیری در این خصوص هم از شفافیت بالایی برخوردار باشد و به همین دلیل در همین نامه با استناد به مواد 120 و 121 درخواست رای گیری به صورت قیام و قعود را برای طرح شفافیت آرا مطرح نموده ایم.

وی درباره تمهیداتی که این نمایندگان برای جلوگیری از تکرار شرایط مشابه و عدم رأی آوری طرح شفافیت آرا اندیشیده اند نیز تصریح می نماید: کوشش نموده ایم با مذاکره، طرح را به گونه ای تنظیم کنیم که نظر اجماعی درباره آن ایجاد شود.

نماینده اصفهان در پاسخ به اینکه آیا طرح با اصلاحات به صحن برمی شود هم تاکید می نماید: حتماً حدی از اصلاحات در آن انجام خواهد شد تا نظر نمایندگان جلب شود.

این نماینده مجلس یادآوری می نماید که شفافیت از مباحث عملیاتی است که نمایندگان مجلس یازدهم دنبال می نمایند و قطعاً از آن حمایت خواهند کرد.

* جریانی فعال در مجلس برای به ثمر رسیدن شفافیت

نماینده اصفهان می گوید: آنچه از فضای عمومی مجلس برداشت کردم این است که در اصل شفافیت آرا و نظر مثبت دارند، اما این که کدام طرح رأی بیاورد مورد اختلاف است و کوشش می کنیم هم با اصلاحاتی با بالاترین حد اجماع برای موضوع شفافیت پیشنهاد دهیم.

وی می گوید: جریان فعالی در مجلس داریم که مطالبه شفافیت آرا که منطبق با مطالبه به حق مردم است را دنبال می نمایند.

* شفافیت از دستور کار مجلس خارج نشده است

در همین حال محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی روز شنبه 18 بهمن ماه در نشست خبری خود که در مجلس شورای اسلامی برگزار گردید شرح داد که در طرح شفافیت آرای نمایندگان تنها با سه رأی نصاب دو سوم برای این طرح حاصل نشد.

او یادآور شد: بعضی روزنامه ها نوشتند به دلیل اینکه مغایر آیین نامه بوده رأی نیاورده در حالی که طبق قانون اساسی برای هر آنچه مربوط به آیین نامه است نصاب دو سوم معین شده است.

فرهنگی اعلام کرد: کسر سه نفر و عدم رأی آوری این طرح به معنی خارج شدن آن از دستور کار نیست و آیین نامه راه چاره هایی پیش بینی نموده که از آن استفاده می شود. همچنین بعضی نگرانی های نمایندگان هم در آنالیز برطرف خواهد شد و کوشش مان این است که موضوع شفافیت حتما به نتیجه برسد.

* مخالفانی که با شفافیت مخالف نیستند

علاوه بر اینکه شفافیت آرا در مجلس یازدهم تنها سه رای تا تصویب فاصله داشت، مخالفت ها با کلیات طرح نیز چندان از جنش مخالفت با اصل طرح نبود بلکه مخالفان تاکید داشتند که این طرح احتیاج به شفافیت و فراگیری دارد. برای نمونه عبدالحسین روح الامینی نماینده مردم تهران در مجلس تاکید داشت: بنده هم با شفافیت آرا موافق بوده و هستم، اما این طرح احتیاج به فراگیری و توسعه دارد. مثلا چرا رأی به هیأت دولت باید شفاف باشد، اما رأی به هیأت رئیسه مجلس و کمیسیون ها شفاف نباشد؟ برطرف معایب و نواقص طرح و کارشناسی قوی تر بالاترین رأی را خواهد آورد.

محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی هم در جریان آنالیز طرح شفافیت آرای نمایندگان در صحن علنی شرح داد: طرح شفافیت آراء، یک طرح صیانتی است و می تواند باعث افتخار این دوره مجلس و همه نمایندگان شود، اما اگر عباراتی در احکام آن بیاید، می تواند باعث ایجاد عوام گرایی نمایندگان شود.

پیش از این الیاس نادران گفته بود که تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان سخت است و همین رای نفی ولو با اختلاف 3 رای یک نقطه منفی در کارنامه عملکرد مجلس یازدهم محسوب می شود و حکایت از همین سختی دارد، اما کوشش نمایندگان برای بازگرداندن طرح به مجلس نشان می دهد این طرح به بن بست نرسیده است.