معماری منظر چیست ؟ - مجله مدیریت ناب

جهت دریافت خدمات مهندسی ساختمانی با گروه آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات طراحی و اجرای ساخت، بازسازی، معماری، محوطه سازی و خرید مصالح ساختمانی را از ما بخواهید.

معماری منظر چیست؟

معماری منظر یک مفهوم چند رشته ای است و در برگیرنده جنبه هایی از گیاه شناسی، باغبانی علمی، هنرهای زیبایی، معماری، طراحی صنعتی، علوم خاک، روانشناسی محیطی، جغرافیا، اکولوژی و مهندسی عمران است. فعالیت های یک معمار منظر می توان شامل خلق پارک های همگانی تا برنامه ریزی سایت برای محوطه های اداری و دانشگاهی، طراحی مکان های مسکونی تا طراحی زیرساخت های عمرانی و مدیریت مناطق عظیم حیات وحش یا بازسازی مکان های طبیعی آسیب دیده مانند معادن باشد.

به بیانی دیگر معماری منظر طیف وسیعی را پوشش می دهد و از نظر بسیاری از کارشناسان این حوضه به عنوان روشی برای دستیابی به یک تعادل میان ساخت و محیط طبیعی در نظر گرفته شده است. معماری منظر یک فرایند رسمی از مطالعه، طراحی و ساخت است که به واسطه آن چشم اندازهایی جدید به منظور برآورده سازی اهداف گروه هایی از مردم ساخته می شوند.

معماری منظر در عصر معاصر

مفهوم های جدید که در مورد معماری منظر مطرح شده است شامل مطالعه پیوند های بهینه میان تمدن انسانی و محیط زیست می گردد. این چشم انداز یک فضای باز شهری است که به عنوان بستری ایده آل برای داشتن این گونه از پیوند ها و تجربیات در زندگی روزمره در نظر گرفته شدن است.

علاوه بر این یک مطلعی در مورد طراحی و معماری منظر در عصر مدرن به وجود آمده است که بر اساس آن فضاها در هر اندازه و با هر کاربری که باشند هم راستا با تغییر فرهنگ گونه بشر، دچار تغییر و تحول می شوند و به سوی بهبود و کامل شدن میل می نمایند.

مفهوم جدیدی که به تازگی در علم معماری منظر ورود پیدا نموده است بر این موضوع دلالت دارد که انسان نمی تواند و نخواهد توانست که کنترل کاملی بر محیط زیست داشته باشد و از طرفی هم طبیعت و فضاهای طبیعی خود دارای ارزش ها و مکانیسم هایی زیباشناختی هستند که هرگز نمی تواند آن را تحت کنترل انسان درآورد.

تاریخچه معماری منظر

قبل از اینکه مفهوم معماری منظر به عنوان یک علم مطرح گردد و جای پایی برای خود محکم کند، این علم و مفهوم عمدتاً به طراحی و اجرای مکان های مذهبی، باغ ها و مکان های سلطنتی محدود می شده است. به طور کلی سیر تکاملی معماری منظر را می توان در شکل زیر مشاهده کرد.

اصول معماری منظر

به منظور استفاده درست و بهینه از معماری منظر ما احتیاجمند پیروی از یک سری اصول و استاندارد تعریف شده برای این حوزه بخصوص هستیم. در ادامه مهم ترین اصول در نظر گرفته شده برای معماری منظر ارائه شده است.

پیوستگی و انسجام

پیوستگی در معماری منظر بر تکرار و ثبات دلالت دارد. تکرار برای القای انسجام و پیوستگی به طراحی شما از طریق تکرار المان های مختلف ورد استفاده قرار می گیرد. ثبات به منظور خلق انسجام و پیوستگی از طریق تطبیق المان های مختلف یک چشم انداز با یکدیگر به منظور ایجاد یک تم یا واحد مشترک استفاده می گردد.

تعادل

تعادل به بیانی ساده به معنای حس برابری، شباهت و هم ارزی است. دو نوع از تعادل موجود در طراحی عبارت هستند از تعادل متقارن و تعادل نامتقارن. در تعادل متقارن، دو سمت چشم انداز مشابه هم، در حالی در تعادل نامتقارن ترکیب چشم انداز با استفاده از المان های مختلف و متفاوت متعادل شده است.

تضاد و هارمونی

تضاد یاری می نماید که بتوان یک المان و عنصر به خصوص را در طراحی شاخص کرد. در حالی که هارمونی یاری می نماید که المان های موجود در یک چشم انداز منسجم به نظر برسند. المان های متضاد وقتی که در کنار یکدیگر قرار بگیرند توجه بیننده را به خود جلب می نمایند. تضاد و هارمونی از طریق قرینه پردازی یا کنار هم گذاشتن هر المانی از هنر یا استفاده از رنگ های مکمل در کنار یکدیگر به دست می آید.

رنگ و رنگ بندی

رنگ و رنگ بندی موجب القای حس زنده بودن به طراحی شما می گردد. پیش تر در مطلب روانشناسی رنگ به طور مفصل بر موضوع تاثیر رنگ بر روح و روان انسان پرداخته شد. رنگ های گرم برجسته تر هستند و به نظر می رسد که به سمت شما در حال حرکت هستند در حالی که رنگ های سرد مانند آبی و سبز به نظر می رسند که در حال فاصله دریافت از شما هستند. رنگ های آبی و سبز کاربرد وسیعی در خلق چشم اندازها دارند.

گذر

به بیانی دیگر گذر به معنای تغییر تدریجی است. گذر در طراحی منظر از طریق دگرسانی تدریجی اندازه گیاهان یا شدت رنگ نشان داده می گردد. گذر را همچنین می توان در بافت ها، اندازه و شکل المان های مختلف به تصویر کشید.

خط

از لحاظ طراحی معماری خط به عنوان یک المان مادر تمامی المان های دیگر در معماری و طراحی منظر در نظر گرفته می گردد. خطوط به منظور خلق تمامی المان های طراحی از جمله بافت ها و چشم اندازهای مورد استفاده قرار می گیرند. خطوط همچنین به منظور دادن عمق و فاصله به کار گرفته می شوند.

نسبت

نسبت اشاره به اندازه یک المان نسبت به یک المان دیگر دارد. در میان این 8 اصل معماری منظر، این اصل آشکارترین آن ها است اما با این وجود استفاده درست و بهینه از آن به مقداری برنامه ریزی و تفکر احتیاج دارد. با استفاده به جا از این اصل می توان از تناسب المان های به کار رفته در طراحی و معماری منظر اطمینان حاصل کرد.

تکرار

تکرار رابطه مستقیمی با انسجام و پیوستگی دارد. داشتن المان های مختلف و متنوع در یک طراحی بسیار خوب است، با تکرار المان های مشابه می توان صورت های مختلفی را به طراحی بخشید. استفاده از المان های زیاد که هیچ ربطی به یکدیگر ندارند می تواند طراحی شما در معماری منظر را بی برنامه و شلخته جلوه دهد. علاوه بر این استفاده بیش از حد از یک المان می تواند طراحی شما را با حس خسته نماینده، معمولی و یکنواخت بودن همراه کند.

چرا معماری منظر اهمیت دارد؟

معماری منظر به چند دلیل عمده اهمیت زیادی برای محیط زیست دارد. این معماری به ما امکان می دهد که استفاده از منابع را به حداقل برسانیم، ضایعات و فاضلاب کمتری فراوری کنیم، بازیابی را در هر جا که امکان دارد بهبود بخشیم و با پیروی از خط مشی هایی بتوانیم به نتایج و پیامد های بلند مدت دست یابیم.

با افزایش جمعیت دنیا، فشار وارد شده بر منابع به واسطه مصرف افزایش می یابد. معماران منظر همواره مطلع به این مسئله هستند که چشم انداز به مانند نفس کشیدن است و می توانیم بهره گیری از مزایای آن را با سرمایه گذاری به حداکثر برسانیم. در ادامه 10 مورد از مهم ترین اهمیت های معماری منظر به صورت فهرست وار ارائه شده است.

• حفظ و نگهداری از طبیعت و محیط زیست
• بازسازی و احیای مناطق آلوده شده و آسیب دیده مانند معادن
• مدیریت و کنترل سرزمین های مربوط در هنگام لزوم از جمله زمان های وقوع طوفان ها
• تصفیه و پاکیزه سازی آب و خاک
• تصفیه هوا از گرد و غبار و هر گونه آلودگی
• افزایش مراقبت و محافظت از گیاهان
• بهره بردن از باغ ها و فضاهای سبز عظیم در مناطق شهری
• امکان رهایی از آب و هوای گرم
• فراهم کردن امکان سرگرمی و تفریح
• تأثیر مثبت بر حالات ذهنی و رفتار افراد

شاخه ها و انواع معماری منظر

معماری منظر همانطور که در بالا هم به آن اشاره شد یک مفهوم و علم وسیع و چند رشته است که حوزه ها و زمینه های بسیار مختلفی را در بر می گیرد. با توجه به این موضوع معماری منظور را می توان به انواع زیر محدود کرد:

• طراحی شهری
• پارک های همگانی
• میدان های شهری
• سبز راه ها یا پیاده روهای سبز
• کمربندهای سبز
• محوطه و زمین های بازی در مدارس
• باغ بام و بام سبز
• طراحی و اجرای فضای سبز در خانه ها
• خیابان های سبز
• مسیرهای دوچرخه سواری
• باغ های خصوصی و عمومی
• حفاظت در مقابل سیل
• طراحی جنگل وار
• طراحی بازسازی و احیای مناطق آسیب دیده
• طراحی هتل ها و اقامتگاه
• طراحی مناطق صنعتی و کارخانه ها
• بازسازی و محافظت از اماکن تاریخی
• طراحی یادبودها
• باغ های بیمارستان ها
• مجراهای حمل و نقل

سخن آخر

رشد روز افزون جمعیت باعث افزایش افسار گسیخته مصرف منابع توسط انسان شده است که متعاقباً آلودگی کره زمین و آسیب به محیط زیست را به دنبال داشته است. معماری منظر از جمله مفهوم هایی است که بهره گیری از آن می تواند یاری زیادی به احیا و بازسازی محیط زیست کند. ایده ها و مفهوم های مختلفی که در معماری منظر مطرح می گردد می تواند تأثیرات مثبت زیادی بر رفتار و حالات روحی افراد در فضاهای خشک و بی روح شهری داشته باشد.