کشف نو از احتمال نمایش سرطان سینه در نقاشی های میکل آنژ
به گزارش مجله مدیریت ناب، تحقیقاتی که اخیراً به وسیله تیمی از پزشکان و متخصصان هنر روی نقاشی های میکل آنژ (Michelangelo) اجرا شده، پرده از یکی از جنبه های کمتر شناخته شده شاهکار او در سقف کلیسای سیستین (Sistine Chapel) برداشته است. در بخشی از این نقاشی ها که صحنه طوفان نوح را به تصویر می کشد، زنی با یکی از پستان سالم و دیگری دارای علائم بیماری دیده می گردد. این تفاوت ها به قدری دقیق است که محققان معتقدند این زن خیالی ممکن است به طور نمادین نشان دهنده یک مورد نادر سرطان پستان باشد.
نقش جزئیات نمادین در هنر رنسانس
در دوره رنسانس، نمایش دقیق و واقع گرایانه بدن انسان در آثار هنری، ارزش بسیاری داشت. هنرمندان بزرگ این دوره مانند میکل آنژ از تکنیک ها و دانش آناتومی برای خلق تصاویری دقیق و نزدیک به واقعیت استفاده می کردند. در صحنه طوفان که بخشی از داستان نوح و سیل بزرگ را به تصویر می کشد، میکل آنژ زنی را نشان داده که با چهره ای آکنده از ترس در حال فرار از آب های طوفان است. در کنار این تصویر کلی، توجه دقیق به فرم بدن این زن نشان می دهد که هنرمند به طور هدفمند، تفاوت بین دو پستان او را نشان داده که یکی سالم و دیگری علائم بیماری دارد. در واقع، این نوع استفاده از جزئیات نه تنها برای ایجاد دقت هنری، بلکه به عنوان یک ابزار نمادگرایانه به کار رفته است.
کوشش برای تشخیص بیماری به وسیله هنر
تحقیقاتی که به نام آیکونودیگنوزیس یا تشخیص بیماری به وسیله هنر شناخته می گردد، شاخه ای از دانش پزشکی است که کوشش دارد به وسیله آثار هنری قدیمی به نشانه های بیماری های مختلف پی ببرد. پروفسور آندریاس نرلیش (Andreas Nerlich) از دانشگاه لوودویگ-ماکسی میلیان مونیخ، با مطالعه دقیق این تصویر، به این نتیجه رسیده که پستان راست این زن علائم بیماری را نشان می دهد. به نظر او، دو غده قابل مشاهده در قسمت بالایی سینه و بعلاوه تغییرات پوست اطراف هاله سینه نشان دهنده نشانه های احتمالی یک بیماری هستند. البته تغییر رنگ جزئی در بخشی از این سینه ممکن است یک اثر هنری و نه نشانه ای از بیماری باشد.
بیماری های نادر در دوره رنسانس و احتمال وجود سرطان سینه
در اروپا در دوره رنسانس، بیماری های مختلفی شایع بودند که بعضی از آنها مانند سل (Tuberculosis) به جوامع آن دوره صدمات بسیاری وارد می کردند. محققان در ابتدا احتمال دادند که بیماری این زن خیالی ممکن است ناشی از سل پستان باشد که به ندرت در آن دوران دیده می شد. اما پس از آنالیز های بیشتر، نتیجه گیری کردند که بر اساس سن و ویژگی های ظاهری این زن، شایع ترین بیماری که می توانست این علائم را ایجاد کند، سرطان سینه است.
دانش آناتومیک میکل آنژ و تاثیر آن در آثار او
با توجه به اینکه میکل آنژ در جوانی در کالبدشکافی ها شرکت نموده بود و به آناتومی انسانی اشراف داشت، او به یکی از هنرمندانی تبدیل شد که با دقتی فوق العاده به نمایش اجزای بدن انسان پرداخت. اگرچه برای خلق صحنه های کتاب مقدس در کلیسای سیستین، از مدل های زنده استفاده نمی کرد، اما دانش او از ساختار بدن انسان و بیماری ها بر آثارش تاثیر شگرفی گذاشته است. در آن دوره، بازتاب بیماری ها یا ناهنجاری ها در آثار هنری اغلب به عنوان نمادی از گناهان به تصویر کشیده می شدند؛ با این حال، تعیین نیست که آیا میکل آنژ این زن بیمار را به عنوان نمادی از یکی از گناهان مرسوم در رنسانس، مانند شهوترانی، به تصویر کشیده است یا خیر.
ارتباط ژنتیکی بیماری و منطقه توسکانی
بر اساس تحقیقات نو، احتمال بروز سرطان سینه در سنین پایین به ژنی به نام BRCA1 مرتبط است که در منطقه توسکانی، زادگاه میکل آنژ، از 1300 سال پیش وجود داشته است. بنابراین این احتمال وجود دارد که او در طول زندگی خود با مواردی از این بیماری روبرو شده و آگاهی از آن بر روی آثارش اثر گذاشته باشد. جالب است که 14 سال پس از خلق این نقاشی ها، میکل آنژ در مجسمه ای دیگر به نام شب، مجدداً به بیماری مشابهی پرداخته و این بار آن را به جای تنبیه الهی، به عنوان نمادی از سرنوشت و فناپذیری انسان نمایش داده است.
تاثیرات احتمالی هنر بر بینندگان معاصر
اگرچه در زمان میکل آنژ، علم پزشکی به مقدار کافی پیشرفته نبود که بتواند به درمان بیماری های اینچنینی بپردازد، اما کشف این نکات در آثار هنری قدیمی می تواند بینندگان معاصر را به اهمیت سلامت و معاینات منظم برای پیشگیری از بیماری ها ترغیب کند. این نمونه برجسته از تلفیق هنر و دانش آناتومیک می تواند بر قدرت هنر برای بازتاب و ترویج پیغام های مهم اجتماعی و بهداشتی تاکید کند.
منبع
thebreastonlineمنبع: یک پزشک